Lecture : 7 M-commerce

M-Commerce

                M-Commerce เป็นการดำเนินธุรกิจตามแนวคิด E-Commerce คือการทำธุรกรรมซื้อขายสินค้า หรือให้บริการผ่านทางอุปกรณ์ไร้สาย เช่น มือถือ PDAs เป็นต้น เนื่องจากอุปกรณ์เหล่านี้ได้มีการพัฒนาให้ง่ายต่อการใช้งาน และสามารถเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตได้ จึงเป็นอีกช่องทางหนึ่งสำหรับการทำธุรกิจ

ความสำคัญของ M-commerce

·        Ubiquity สามารถเข้าถึงได้ทุกที่ ทุกเวลา

·        Convenience มีความสะดวก และง่ายในการใช้งาน

·        Instant Connectivity การที่สามารถเชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตได้ตลอดเวลา

·        Personalization สามารถปรับให้เข้ากับความต้องการของตนเองได้

·        Localization of products &services สามารถเข้าถึงข้อมูลที่เป็นส่วนตัวของเราได้

ปัจจัยผลักดันของ M-Commerce

·        Widespread availability of mobile devices สามารถหาซื้อได้ทั่วไปอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน

·        No need for a PC มือถือสามารถพกพาติดตัวไปได้ทุกที่ ในขณะที่ PC ไม่สามารถทำได้

·        Handset culture วัฒนธรรมคนสมัยใหม่ (Gent Y) เน้นการเลือกใช้มือถือที่มีความรวดเร็ว และต้องการฟังก์ชั่นที่เป็นมากกว่าโทรศัพท์สื่อสาร เช่น สามารถใช้ในการท่องอินเตอร์เน็ต

·        Declining prices, increased functionalities ปัจจุบันมือถือมีราคาถูกลง และมีฟังก์ชั่นการใช้งานเพิ่มขึ้น

·        Improvement of bandwidth เช่น เครือข่าย 3G ,3.5G

·        Centrino chip ชิพมีการพัฒนามากขึ้น ทำให้สามารถเชื่อมต่อกับ Wireless Lan ได้ ประหยัดไฟ และปลอดภัยมากขึ้น

·        Networks เช่น 3G, 4G, Wi-Fi

ตัวอย่างการทำธุรกรรมผ่านมือถือ

·        Mobile Shopping เช่น Ebay, SHOPWIKI, Yahoo Moblie โดยการสั่งซื้อสินค้าและบริการผ่านโทรศัพท์มือถือ

·        Mobile Banking การทำธุรกรรมทางการเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ เช่น การฝากเงิน การโอนเงิน ขำระค่าบริการรายเดือน เป็นต้น

·        Information based Service ใช้การขายและเสนอสินค้าให้กับผู้ใช้

·        Location Based Service เป็นบริการที่ทำให้บุคคลหรือองค์กรใดๆ  ระบุตำแหน่งที่อยู่ของผู้ใช้อุปกรณ์ไร้สายได้อย่างแม่นยำ

·        Mobile Auction

·        Mobile Access to Corporate Intranet

·        Mobile Travel Information and booking เช่น การจองตั๋วเครื่องบิน การจองทัวร์ หรือค้นหาสถานที่ท่องเที่ยว

·        Mobile Marketing and Advertising เช่น MMS ที่มีการโฆษณาสินค้าต่างๆ

M-Commerce Business Models

·        Usage fee Models

·        Shopping Business Models

·        Marketing Business Models

·        Improved Efficiency Models

·        Advertising Business Models (Flat fees/Traffic-based fees)

·        Revenue-Sharing Business Model

ตัวอย่างเทคโนโลยีสำหรับมือถือ

·        3G เป็นการส่งผ่านข้อมูลในระบบไร้สายด้วยอัตราความเร็วที่สูงมากขึ้น

·        Wi-Max เป็น wireless ที่ทำจากเสาไฟฟ้าขนาดใหญ่ที่ครอบคลุมการใช้งานได้ทั้งเมือง มีต้นทุนสูง

·        iTunes เป็นหนึ่งในระบบ EcoSystem ของ Apple โดยเน้นการขาย Content ที่ใช้ในการดาวน์โหลดสินค้าและรายละเอียดและบริการของ Apple และบริษัทอื่นที่อยู่ในเครือทั้งหมด 

·        Location-Based Services and Commerce เป็นโปรโมชั่นเสริมเมื่อเข้าพื้นที่เฉพาะ เช่น Best Buy หรือใช้คู่กับ GPS ในการบอกสถานที่

Lecture 6 : E-Business E-Commerce

E-Business and E-Commerce

                ในทุกวันนี้อินเทอร์เน็ตได้เข้ามามีบทบาทในการดำเนินชีวิตประจำวันมากยิ่งขึ้น ส่งผลต่อรูปแบบการดำเนินธุรกิจ ทำให้เกิดรูปแบบการดำเนินธุรกิจแบบ E-Commerce คือ รูปแบบการทำธุรกิจโดยอาศัยระบบอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการ มีความสะดวกรวดเร็ว และมีประสิทธิภาพ แต่การดำเนินธุรกิจรูปแบบนี้ประสบกับปัญหาการขาดความน่าเชื่อถือ

กรณีศึกษา DELL

                บริษัท DELL เป็นบริษัทที่ริเริ่มขายคอมพิวเตอร์ทางอินเทอร์เน็ต เนื่องจาก DELL เห็นว่าอินเทอร์เน็ตเป็นช่องทางในการทำธุรกิจแบบใหม่ที่ดีทางหนึ่ง จึงได้พัฒนาให้ลูกค้าสามารถสั่งซื้อคอมพิวเตอร์ได้ผ่าน website และสามารถให้ลูกค้าเลือกส่วนประกอบของคอมได้ตามความต้องการ ซึ่งในปัจจุบัน DELL ใช้ช่องทางอินเทอร์เน็ตขายสินค้าหลากหลาย ไม่ใช่เฉพาะคอมพิวเตอร์อย่างเดียว โดยใช้ระบบอิเล็กทรอนิกส์เข้าช่วยในการจัดการเรื่องการจัดหาสินค้า (Supply Chain)

กรณีศึกษา EBAY

                เป็น website ที่ทำการขายสินค้า และเปิดโอกาสให้คนเข้าไปประมูลราคา (Bid) แข่งกัน ด้วยความไม่เท่ากันของข้อมูล และความพึงพอใจที่อยากเอาชนะ ทำให้มีการซื้อ-ขายในราคาที่สูงกว่าปกติ ซึ่ง EBAY มีการขายสินค้าทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นของหนังสือ ของเก่า เป็นต้น

กรณีศึกษา Amazon

                Amazon เริ่มจากการขายเฉพาะหนังสือก่อน และนำมีการนำเทคนิค longtail เข้ามาใช้ โดยปกติร้านหนังสือจะไม่สามารถเก็บหนังสือไว้ได้มากนัก ส่วนใหญ่จะเก็บเฉพาะที่ติดอันดับ Best Seller เท่านั้น ดังนั้น Amazon จึงนำอินเทอร์เน็ตเข้ามาใช้ในจุดนี้ เพื่อให้ลูกค้าสามารถเข้าถึงหนังสือได้ทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นหนังสือเก่า หรือใหม่

กรณีศึกษา Click and Mortar

เป็นการทำธุรกิจทั้งทางออนไลน์ และออฟไลน์ เช่น ธุรกิจท่องเที่ยว การขายตั๋วเครื่องบิน ไม่จำเป็นต้องซื้อตั๋วจากตัวแทน แต่สามารถซื้อได้ในราคาที่ถูกกว่าผ่านทาง website

รูปแบบ E-commerce Business models

                รูปแบบการทำธุรกิจแบบ E-commerce Business models มีหลายรูปแบบเช่น

·        Affiliate marketing คือ การทำการตลาดออนไลน์ ด้วยการให้บริษัทนำสัญลักษณ์ (logo) ของตนเองมาวางไว้ตามหน้า website

·        Bartering online คือ การแลกเปลี่ยนสินค้า เช่น http://bangkok.craigslist.co.th/

·        Online Advertiser Marketers&Student เช่น Facebook

·        Application Programming Interface คือ การที่บริษัทคิดค้นบริการใหม่ๆขึ้นมา แล้วทำการ link โปรแกรม เช่น การที่ไอโฟนมีการ link แอพพลิเคชั่นต่างๆ ให้ทุกคนสามารถเข้าถึงได้

ประโยชน์ของการใช้ E-Commerce

·        ทำให้สามารถสื่อสารกับลูกค้าได้สะดวกมากยิ่งขึ้น ทำให้มีจำนวนกลุ่มลูกค้ากว้างมากขึ้น

·        ทำให้สามารถสร้างยอดขายได้มากยิ่งขึ้น

·        ทำให้มีทางเลือกหลากหลายในการซื้อ-ขายสินค้า

ข้อจำกัดของการใช้ E-Commerce

·        Technological Limitations เป็นความปลอดภัยทางด้านเทคโนโลยี ด้วยมาตรฐานที่ต่างกัน อาจทำให้มีปัญหาในเรื่องความปลอดภัย

·        Non technological Limitations เกี่ยวข้องกับความปลอดภัย เช่น ข้อมูลบัตรเครดิตอาจโดนโจรกรรมได้

ตัวอย่างอื่นๆ

·        Electronic Catalogs มีการทำ Catalogs ออนไลน์

·        E-Auctions  เป็นการประมูลออนไลน์ เช่น uBid, ebay หรือ Dell ที่มีการนำคอมพิวเตอร์ที่ตกรุ่นมาประมูลผ่าน E-Auctions

·        Bartering & Negotiations เป็นเว็บไซต์ในการแลกเปลี่ยนสินค้า เช่น swap.com

·        Online Job Market เป็น website ที่ช่วยในการหางาน เป็น web ที่ตอบสนองต่อความต้องการของทั้งนายจ้างและลูกจ้าง

Lecture 5 : Information Technology Economic

Moore's Law

                จากกฎ Moore’s Law คาดว่าความสามารถของ CPU จะมีคุณภาพเพิ่มขึ้นสองเท่าทุกๆ 18-24 เดือน ในขณะที่ต้นทุนยังคงที่ ทำให้มีโอกาสที่กิจการจะสามารถซื้อสินค้าที่มีคุณภาพดีในราคาที่ถูกลงมากยิ่งขึ้น ส่งผลให้อัตราส่วน Price to performance ratio ควรมีการลดลงแบบ exponential จนเมื่อถึงจุดๆหนึ่ง เทคโนโลยีจะมีการเปลี่ยนแปลงไปจนต้องเปลี่ยนไปใช้เทคโนโลยีใหม่ๆ

Productivity Paradox

                การวัด Productivity จากการลงทุนในด้าน IT จะทำการวัดได้ยาก ไม่สามารถแสดงผลให้เห็นได้อย่างชัดเจนในทันที ซึ่งการลงทุนในด้าน IT จะมีต้นทุนในการลงทุนสูง จึงทำให้เสียโอกาสในการลงทุนด้านอื่นๆ หรือผลประโยชน์ที่ได้รับอาจได้กลับมาช้า หรือไม่คุ้มค่า

ผลกระทบจากการลงทุนด้าน IT มี 2 ประเภท

·        Direct Impact คือ ผลกระทบที่ได้ส่งผลโดยตรงทันที เช่น การลดต้นทุน

·        Second Order Impact คือ ผลกระทบที่ส่งผลในทางอ้อม เช่น การบริการลูกค้าที่ดีขึ้น ภาพลักษณ์ที่ดีขึ้น

Justify IT Investment

                การลงทุนในด้าน IT จำเป็นที่จะต้องใช้เงินลงทุนเป็นจำนวนมาก จึงต้องมีการพิจารณาให้ถี่ถ้วน โดยอาจวิเคราะห์จากหลัก cost & benefit analysis และมีการติดตามประเมินผลอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งในบางครั้งการลงทุนในด้าน IT ไม่จำเป็นต้องพิจารณา สามารถบอกได้ทันทีว่าลงทุน หรือไม่ลงทุน เช่น เป็นโครงสร้างพื้นฐานขององค์กร เป็นข้อบังคับตามกฎหมาย เป็นการสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้กับองค์กร เป็นต้น

Intangible Benefits

                คือ ผลประโยชน์ที่จับต้องเป็นตัวเงินไม่ได้ จึงทำให้ทำการประเมินค่าได้ยาก ดังนั้น อาจทำการประเมินค่าจากปัจจัยอื่นๆแทน เช่น ความพึงพอใจของลูกค้า คำติชมของลูกค้า เป็นต้น

Costing IT Investment
                Transaction Cost ประกอบด้วย

·        Search : ผู้ซื้อ และผู้ขายทำการระบุสินค้า - บริการ

·        Information : ผู้ซื้อต้องมีความเข้าใจในสินค้า และบริการของผู้ขาย ส่วนผู้ขายต้องมีความเข้าใจในด้านกฎหมาย ต้นทุน และความต้องการของลูกค้า

·        Negotiation : ก่อนทำการตัดสินใจซื้อ จะต้องมีการเจรจาตกลงกันก่อน

·        Decision : ผู้ซื้อ และผู้ขายทำการตัดสินใจจากข้อมูลที่มีอยู่

·        Monitoring : ผู้ซื้อ และผู้ขายควรทำการติดตามดูว่าหลังจากมีการซื้อ-ขายสินค้าแล้ว ยังมีการให้บริการที่ดี และสินค้ายังมีคุณภาพดีเหมือนเดิมหรือไม่

Revenue Models generated by IT & Web

·             Sales เช่น การเปิด web ขายสินค้า

·             Transaction fees เช่น บริษัทรับจองตั๋ว

·             Subscription fees

·              Advertising fees เช่น google

·              Affiliate fees เป็นการขายสินค้าโดยมีผู้ซื้อเข้ามาซื้อผ่านทาง channel ของเรา เราก็จะได้ค่าธรรมเนียม

Cost & Benefit Analysis

                ตามหลัก Cost – Benefit เราจะลงทุนก็ต้องเมื่อได้รับผลประโยชน์มากกว่าต้นทุนที่เกิดขึ้น นอกจากนั้นยังต้องคำนึงถึงเรื่องการนำเงินไปลงทุนจะต้องได้รับผลตอบแทนกลับมามากกว่าผลตอบแทนจากการนำเงินไปฝากธนาคารด้วย ซึ่ง Cost & Benefit Analysis ประกอบด้วย 2 ขั้นตอน ได้แก่

·     Identifying & estimating all cost & benefits

·     Expressing these costs and benefits in common units

Cost-Benefit Evaluation Techniques

·               Net profit

·              Payback Period

·              Return on investment (ROI)

·             Net present value(NPV)

·             Interest rate of return (IRR)

การวัดผลการลงทุน

·            Benchmark เป็นการเปรียบเทียบกับบริษัทอื่นๆที่อยู่ในอุตสาหกรรมเดียวกัน

·            Balanced scorecard เป็นการเปรียบเทียบโดยมองผลจากด้านอื่นๆ นอกเหนือจากด้านการเงินประกอบด้วย

                -  มุมมองด้านการเงิน (Financial Perspectives)

                -  มุมมองด้านลูกค้า (Customer Perspectives)

                -  มุมมองด้านกระบวนการภายใน (Internal Process Perspectives)

                -  มุมมองด้านการเรียนรู้และการเติบโตขององค์กร (Learning and Growth Perspectives)

Lecture 4 : Outsourcing, Offshoring, and IT as a Subsidiary

Outsource IT

                Outsource IT เป็นการนำบริษัทภายในเข้ามาช่วยในงานทางด้าน IT โดยอาจมีเหตุผลหลายอย่าง ดังนี้

·        เพื่อให้ทางบริษัทสามารถใช้ทรัพยากรทั้งหมด focus ที่ธุรกิจหลักได้มากขึ้น

·        เพื่อลดต้นทุน

·        เพื่อเพิ่มคุณภาพ

·        เพื่อเพิ่มความรวดเร็วในการตอบสนองต่อตลาด

·        เพื่อนวัตกรรมใหม่ๆ

ความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการ Outsource (Risk Associated with Outsourcing)

·        Shrinking คือ การที่ vendor ไม่สามารถทำงานให้เราได้คุ้มค่าเท่ากับเงินที่เราจ่ายไป

·        Poaching คือ การที่ vendor อาจนำข้อมูลหรือระบบของบริษัทเราไปขายให้กับบุคคลอื่นๆ

·        Opportunistic repricing คือ การที่ vendor อาจมีการต่อรองขอค่าตอบแทน ยืดอายุสัญญา หรือเงื่อนไขอื่นๆ

Hidden Costs ของการ Outsource

·        ต้นทุนในการวิเคราะห์เปรียบเทียบเลือก vendor (benchmark)

·        ต้นทุนในการติดต่อ ทำสัญญา

·        ต้นทุนในการแลกเปลี่ยนความรู้

·        ต้นทุนในการส่งคนไปช่วย vendor

Strategies for Risk Management in Outsourcing

·       Understand project

·       Divide & conquer

·       Align incentives

·       write short-period contracts

·       Control subcontracting

·       Do selective outsourcing

Offshore Outsourcing

                Offshore Outsourcing เป็นการ Outsource ไปให้บุคคลภายนอกที่มีความสามารถ และมีราคาเหมาะสม ซึ่งอาจเป็นในต่างประเทศ โดยควรคำนึงถึงปัจจัยต่างๆ เช่น ความแตกต่างทางด้านธุรกิจ สังคม การเมืองของประเทศนั้นๆ รวมถึงโครงสร้างต่างๆว่าสามารถรองรับกับระบบ IT ได้หรือไม่ ส่วนประเภทงานที่ไม่ควร Offshore Outsourcing ได้แก่

·        งานที่ไม่เป็น routine

·        งานที่ทำให้เราเสียอำนาจในการควบคุมการดำเนินงานหลัก หากทำการ outsource

·        มีความเสี่ยงในด้านความปลอดภัยของข้อมูล

·        งานที่จำเป็นต้องใช้ความรู้ ทักษะต่างๆประกอบเข้าด้วยกัน

Acquisition Process of IT Application มีทั้งหมด 5 ขั้นตอน ได้แก่

1.       Planning, Identifying, and justifying IT based systems

                การระบุระบบสารสนเทศที่มีความจำเป็นนั้นอาจมาจาก ผู้ใช้งานแต่ละแผนก vendor ข้อบังคับตามกฎหมาย คำแนะนำของผู้ตรวจสอบบัญชี ผู้บริหารระดับสูง เป็นต้น ส่วนในขั้นตอนการวางแผนนั้นจะต้องมีความเข้าใจในระบบเดิมก่อน แล้วพิจารณาว่าต้องปรับปรุงส่วนใดบ้าง รวมทั้งการวางขอบเขตของค่าใช้จ่าย ตารางเวลางานให้ชัดเจน และทำการประเมินความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น และประเมินถึงผลกระทบต่อด้านอื่นๆจากการทำ IT นั้นๆ

2.       Creating an IT architecture – plan for organizing underlying infrastructure & applications of IT project

3.       Selecting an acquisition option

                3.1) Build in house เหมาะกับบริษัทที่ต้องการ application ที่มีความแตกต่างจากท้องตลาด

                3.2) Vendor build custom made system 

                3.3) Buy existing application and install with/without modifications เหมาะกับบริษัทที่มีทีมงานที่มีความสามารถทางด้าน IT พร้อมอยู่แล้ว และต้องการซื้อ application มาปรับแต่งให้มีความเหมาะสมกับบริษัทเอง

                3.4) Lease เหมาะกับบริษัทที่มีความจำกัดด้าน IT หรือ ระบบเทคโนโลยีนั้นๆ มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว

                3.5) Enter partnership or alliance

3.6)  Use combination

4.       Testing, installing, integrating & deploying IT applications

            ทำการติดตั้งระบบ แล้วทดสอบว่าสามารถใช้งานได้จริงหรือไม่

5.       Operations, maintenance & updating

ทำการปรับปรุงระบบให้เป็นปัจจุบันอย่างสม่ำเสมอ เนื่องจากเทคโนโลยีมีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว